De STAP-dialoog helpt je om samen gericht projecten of ideeën uit te werken en is daardoor een resultaatgerichte dialoog. De structuur in combinatie met de dialoog zorgt ervoor dat deelnemers echt betrokken raken en samen tot synergie komen, ondanks en dankzij de verschillende meningen!
Hoe werkt het?
In onderstaande afbeelding lees je waar de letters S,T, A en P voor staan en wat de relatie is tussen de vier onderdelen van de STAP-dialoog. Er is nog een belangrijk vijfde onderdeel, maar daar straks meer over.
Situatie
Daadwerkelijk samen de dialoog voeren over de verschillende onderdelen is wel cruciaal. Zie het dus niet alleen als een invuloefening.
Thema
Bij de Situatie denkt iedereen na over hoe hij/zij de omstandigheden NU ervaart m.b.t. het gekozen thema en verwoorden dit eenvoudig in een hit- en shitlist. Dus wat meewerkt in relatie tot het thema zet je bij de Hits en wat tegenwerkt bij de Shits. Afhankelijk van het thema kan dit gaan over je samenwerkingsverband, geld, de buitenwereld, tijdsbeleving, etc…
​
Het onderwerp dat vaak vergeten wordt is jezelf. Zet jezelf ook op de hit- en shitlijst. Iedereen heeft competenties en meningen die mee en tegen kunnen werken. Ze bewust te worden en te delen met anderen zorgt voor begrip en ruimte in je hoofd en energie om verder te gaan. Deze openheid introduceert vaak een kwetsbaarheid die de werksfeer positief beïnvloedt.
Vaak begint iets met een gegeven of zelfbedachte Taak of Thema waar je samen of alleen aan wilt werken. Kijk goed of dit thema een ieder echt aanspreekt. Soms kan één woordje al weerstand oproepen bij iemand. Bespreek dus ook het thema samen ook al lijkt het voor de hand liggend. En zorg dat het woord ‘samen’ ook staat in het thema. Zelfs als je alleen een STAP maakt, zal je bij elk onderdeel de rol van anderen tegenkomen in je antwoorden. Houdt het thema compact, want de verdere definiëring ontstaat bijvoorbeeld bij de Acties en Prestatie. Probeer wel zo concreet mogelijk te zijn, des te concreter het thema des te groter de gemeenschappelijke herkenning.
Acties / accenten
Dit onderdeel vinden veel mensen lekker praktisch. Wat gaat wie wanneer doen? Vaak zijn er al ideeën over acties nog voor het thema verwoord is. Dat is geen probleem. Schrijf op wat in je hoofd zit. Dat maakt je hoofd leeg, waardoor je daarna weer open naar de andere onderdelen kunt kijken en deze kunt afmaken. Check uiteindelijk wel of de acties passen bij de situatie, zijn ze haalbaar of werkt er van alles tegen? En leiden de gekozen acties ook tot de gekozen Prestatie? Zijn ze voldoende of zijn er nog andere acties nodig? Dus ook al begin je met de acties, uiteindelijk zal je altijd ook eindigen bij de acties.
Accenten vormen een aanvulling op de acties en geven aan waar je op wil letten om de slaagkans van je actie te bevorderen.Veel voorkomende accenten zijn vitaliseren, belonen, feedback, betrekken, aantrekken, doorstromen en ontwikkelen. Waarop wil jij inzetten? Wat past goed bij de situatie en de gewenste prestatie? Kies samen 2 of 3 accenten en bedenk daar de benodigde acties bij.
Prestatie
Er is geen
vaste volgorde!
lees meer hierover >>
We hanteren als belangrijke regel: Begin bij het onderdeel waar de meeste energie op zit. Is er onvrede of iets anders aan de hand? Begin dan met de Situatie. Ook al gaat het heel ergens anders over, maak de onderstroom zichtbaar. En schrik niet als de Shitlijst veel langer is dan de Hitlijst. Dat is vaak zo. Sta stil bij hoe het voor een ieder is, ga hierover in dialoog. Pas dan kan je samen effectief verder.
Ben je een visionair en overzie je graag alles? Begin dan bij de Prestatie, daar zal de energie op zitten. Vervolgens kan je naar de Situatie gaan en de Acties.
Zoals gezegd is het Thema er vaak al. Maar schroom niet om het thema onderweg aan te passen. Het gebeurt regelmatig dat na de dialoog over de situatie of de prestatie het thema niet meer passend is.
Wat wil je samen bereiken?
Hoewel de vraag eenvoudig klinkt, is het antwoord voor velen lastig. We lezen hier vaak acties. Merk je dat, stel jezelf dan een paar keer de vraag ‘waarom?’ Wat levert deze actie op?
Probeer je prestatie ‘smart’ te verwoorden, waarbij de tijd niet verder ligt dan een jaar. Dit blijft overzichtelijk en realistisch. Vergezichten klinken vaak mooi, maar zorgen niet voor direct handelen. Liever een stip op de voordeur dan op de horizon. Bedenk naast de tastbare dingen die er over x tijd moeten zijn, ook welk gedrag van mensen je dan zou willen zien. Wat zou je ze graag zien doen of horen zeggen? We noemen ze ‘tastbaar bewijs’ en ‘gedragsverandering’.
​
Bij wie wil je wat bereiken?
Bij het maken van je prestatie helpt het om een lijstje te maken van wie er allemaal direct en indirect betrokken zijn. Bij al deze partijen kan je dan verwoorden wat je bij hen of voor hen wilt bereiken.
Werkvormen
Je kan variëren in werkvormen. Kies een werkvorm die past bij de groep en de grootte van de groep en de beschikbare tijd. Input verzamelen kan met post-its, een flip-over, de STAP-onderlegger, Trello, online post-its of mindmap, etc.. Met de online tools kan je deelnemers eenvoudig vooraf goed laten nadenken. Eventueel zou je dit zelfs anoniem kunnen laten doen, mocht de sfeer nog niet veilig genoeg zijn. Sla echter nooit de dialoog over de STAP-onderdelen over, want juist daar gebeurt het!
Heb je een grote diverse groep en niet zoveel tijd, dan kan je de groep opsplitsen en elk een onderdeel van de STAP laten maken. In de plenaire bijeenkomst delen ze de resultaten en kunnen er eventuele vervolgafspraken gemaakt worden.
Ga er eens mee aan de slag en je zal samen vanzelf mooie werkvormen ontwikkelen. Gewoon samen beginnen.
Synergie
Synergie
Om echt tot synergie te komen, heb je meerdere mensen en verschillende meningen nodig. Zorg er voor dat de introverte mensen genoeg aan bod komen en dat er gelijkwaardigheid gevoeld wordt. Het helpt om deelnemers vooraf steeds de gelegenheid te geven om eerst zelf na te denken over de onderdelen. Dat kan je doen door thuis eerst zelf een STAP te maken of wanneer alleen plenair gewerkt wordt steeds een paar minuten stille bedenktijd. Daarna oprecht luisteren naar elkaars beelden en eventueel bevragen wanneer er onduidelijkheden zijn of wanneer je samen nog niet tot de kern komt, Dit zorgt voor onderling begrip, vertrouwen en de synergie.
Aanrader!
Bekijk de TEDx van Jan Bommerez over co-intelligentie. Synergie in pure vorm. Niet ondanks de verschillen, maar juist door de ieders verschillen!
You gotta love
the differences!
De STAP-dialoog ondersteunt zowel leidinggevenden als professionals om de kracht van zelforganisatie te gebruiken en om het leidinggeven dat past bij professionals praktisch te maken.
Prof. dr. ir. Mathieu Weggeman, hoogleraar organisatiekunde aan de TU Eindhoven.
Bekend van zijn boek “Leidinggeven aan professionals? Niet doen!”
Begeleiding & training
Wij begeleiden teams, organisaties, verenigingen of andere samenwerkingsverbanden op een thema met de resultaatgerichte STAP-dialoog.
​
Ook leiden we mensen op tot STAP-dialoog begeleider. Onderdeel van de training is een STAP-dialoog voorbereiden en begeleiden op een actueel thema wat speelt in de eigen organisatie.
